جان بولا ک که از منطقه عملیاتی کربلای ۵ دیدن کرده، گفت: من اصلا امکان بردِ عراق را نمی بینم، اما ممکن است از خودش دفاع کند و از پیروزی ایران جلوگیری کند.

جان اَنگل بولاک یکی از روزنامه نگاران سرشناس انگلیسی بود که به در اواخر آبان ماه ۱۳۸۹ شمسی در ۸۲ سالگی درگذشت. او علاوه بر روزنامه دیلی تلگراف و شبکه بی. بی. سی ، در روزنامه ایندیپندنت نیز به روزنامه نگاری مشغول بود و به دلیل سفرهای متعدد به خاورمیانه و مشاهدات نزدیکش از بحران های این منطقه، از کارشناسان زبده ی این حوزه در غرب به شمار می رفت. کتاب های متعددی نیز از او به جا مانده است. آن چه پیش رو دارید، مصاحبه ای است که وی با یک خبرنگار جمهوری اسلامی در سال ۱۳۶۵ هجری انجام داده است. وی از جمله معدود خبرنگاران دنیا است که تجربه بازدید از خطوط مقدم جبهه ی ایران در عملیات کربلای ۵ را داشته است. مصاحبه ی وی پس از ۳۱ سال، به بهانه سال گشت عملیات کربلای ۵ توسط گروه جهاد و مقاومت مشرق، مجددا منتشر می شود:

جان انگل بولاک

[متن منتشر شده در سال ۱۳۶۵ شمسی]

جان بولاک ، سردبیر خاورمیانه روزنامه جدیدالتاسیس ایندیپندنت که از ۱۹۶۹ تا ۱۹۸۶ نیز مخبر خارجی روزنامه دیلی تلگراف بوده، در یک مصاحبه اختصاصی با خبرنگاری از جمهوری اسلامی همچنین گفت: ایران واقعا غیرمتعهد است. وی گفت عراق قطعا نمی تواند جنگ را ببرداما صدام داوطلبانه کنار نخواهد رفت مگر آن که شرایط بر او تحمیل شود و مردم عراق از این دگرگونی استقبال می کنند. انقلاب اسلامی دارد به مردم منطقه نشان می دهد که حکومت اسلامی امکان پذیر است و تغییراتی که حکومت اسلامی در زندگی مردم ایران ایجاد کرده، کاملا ملموس است.

جان بولاک در مورد عکس العمل غرب نسبت به انقلاب اسلامی گفت: احتمالا در اوایل با حیرت به آن نگریسته می شد و درک کافی نسبت به آن نبود چون ایده ی حکومت اسلامی چیزی بود که درک آن برای غرب بسیار متفاوت بود. درک این عقیده که مذهب تمام زندگی را در بر می گیرد و نه فقط بخشی مجزا از آن را، برای غرب بسیار مشکل بود. تنها تعداد کمی از غربیان در خاورمیانه زندگی کرده و احتمالا آن را مطالعه کرده اند. برای توده مردم درک حکومت اسلامی ، بسیار دشوار بوده است.

به خود آمدن غرب در برابر انقلاب، مدت زیادی طول کشیده است. غرب به تازگی به درک انقلاب اسلامی شروع کرده است و فهمیده که نوع حکومت آن به وسیله مردم انتخاب شده و این مردم آن را نگاه خواهند داشت، بنابراین غرب باید با آن کنار بیاید.

وی افزود: من معتقدم که این دقیقا نتیجه ای است که امریکایی ها در طول حدود یک سال گذشته به آن رسیده اند. آن ها به جای این که فکر کنند جمهوری اسلامی از بین خواهد رفت یک باره متوجه شده اند که این جمهوری واقعیتی غیرقابل انکار است و چون آمریکا یک قدرت بزرگ است، باید باآن کنار بیاند. تصور میکنم کشورهای دیگر غربی نیز متوجه این نکته شده اند.

جان بولاک در مورد تغییر سیاست غرب در مقابل جمهوری اسلامی ایران گفت: من کاملا از این بابت مطمئنم که طی هشت سال گذشته غرب به این نتیجه رسیده که جمهوری اسلامی از بین نمی رود و ماندنی است. به نظر من مثل هر حکومت دیگر افراد در ایران تغییر خواهند کرد و این احتمال هم است که تغییراتی هم در روش و سیاست آن بوجود آید، این در هر کشوری یک چیز عادی است، اما انقلاب اسلامی ماندنی است و من از این لحاظ مطمئنم.

این مطلب که ایران حقیقتا غیرمتعهد [کشوری که نه از اقمار بل. ک غرب است. نه از اقمار بلوک شرق]است کاملا درک شده است. چه به خوبی تشخیص داده شده که ایران همان قدر نسبت به بلوک شوروی مستقل است که از آمریکا و من فکر می کنم این یکی از نکاتی است که برتصویر ایران در غرب تاثیر مثبتی گذاشته است.

جان بولاک در مورد سرانجام جنگ عراق با ایران ، احتمالات متعددی را پیش بینی می کند و می گوید: ممکن است با حملات ایران جنگ ادامه یابد و ایران ذره ذره در خطوط ارتش و سرزمین عراق پیش روی کند. ممکن است به بن بست کشیده شود و یا حتی یک راه حل سیاسی پیداشود. این که عراق نمی تواند ببرد کاملا صحیح است من اصلا امکان این را نمی بینم، اما عراق ممکن است از خودش دفاع کند و از پیروزی ایران جلوگیری نماید.

جان بولاک ، مهم ترین نتیجه پیروزی ایران در جنگ را تغییر حکومت عراق می داند و می گوید: این حکومت در مقایسه با حکومت فعلی عراق می تواند بسیار متفاوت باشد. در حال حاضر نوع حکومت عراق تحت تسلط حزب بعث بسیار ظالمانه است. حتی ممکن است حکومت آینده عراق مشابه حکومت فعلی ایران باشد.

صدام داوطلبانه کنار نخواهد رفت، بنابراین برای ایجاد تحول لزوما باید شرایط آن را به وجود آورد، اما وقتی این تحول پیش آمد، احتمالا در داخل کشور مورد استقبال قرار خواهد گرفت. پیروزی ایران تعادل قدرت در منطقه را کاملا به هم خواهد زد و ایران را به قدرت برتر تبدیل خواهد ساخت.

وی ادعا کرد: قطعا همه کشورهای دیگر خلیج فارس از این تحول به هراس خواهند افتاد و این تحول احتمالا ایران را قادر خواهد کرد عقایدش را آسان تر صادر کند.

جان بولاک سردبیر خاورمیانه روزنامه ایندیپندنت که اخیرا به کشورمان آمده و از منطقه عملیاتی کربلای ۵ نیز دیدن کرده است، در مورد تغییراتی که انقلاب اسلامی در ایران به وجود آورده است، گفت: مهم ترین تغییر احتمالا تغییر ظواهر مردم است. از نظر مد لباس، زنان اکنون چادر می پوشند، هیچ چیز بلافاصله نظر را جلب نمی کند، تنها پس از این که چندین ساعت آن جا هستید، در جاهایی که انقلاب تاثیر بسیار زیادی داشته، متوجه تغییرات بیشتری می شوید. مثلا مراسمی که یک نفر در قبرستان شهدا در بهشت زهرا می بیند واقعا جلب توجه می کند. تعداد آن هایی که خود را فدا کرده اند و روحیه ی کسانی که از آن جا دیدن می کنند، موثر است. ایں قطعا تاثیر عظیمی دارد.

نماز جمعه هم چیز بسیار جالبی است که من قبلا هیچ جای دیگر ندیده بودم. حضور توده عظیم مردم در نماز جمعه شبیه یک گردهمایی بیداری مذهبی است. روزی که من آن جا در تهران بودم آقای رفسنجانی سخنرانی میکرد او سخنرانی بسیار داغی نکرد اما در مورد امور خیلی رک سخن میگفت احساسات مردم از جنبه مذهبی آن برخاسته است که بسیار جالب توجه بود و این نشان دهنده شور انقلاب است.

صدها هزار نفر آن جا بودند و لابد این صحنه ای است در سراسر کشور اتفاق می افتد و بنابراین آن چه من دیدم تنها بخش کوچکی از یک واقعه بزرگ بود.

وی افزود: من قبل از انقلاب به کرات به ایران سفر کرده بودم و از نظر فیزیکی در سفر اخیرم تحول بزرگی مشاهده نکردم. کلا اوضاع مطابق انتظار بود اما بسیار عجیب بود که در تهران انسان احساس نمی کرد، در شهرِ پایتختی به سر میبرد که در حال جنگ است. همه چیز کاملا عادی و آرام بود.

وی در مورد این که آیا در سفرش به تهران محدودیتی داشته است گفت: در این رابطه هیچ مسئله ای نبود. من هرجایی می خواستم رفتم، به هر کسی که می خواستم تلفن کردم و مقالاتم را بدون هیچ مشکلی فرستادم. هیچ محدودیتی با دخالتی صورت نگرفت.

سردبیر خاورمیانه روزنامه ایندیپندنت در مورد تاثیر انقلاب اسلامی در منطقه گفت: تصور می کنم این تاثیر بسیار عظیم بوده است. فکر انقلاب بسیار تازه است و نیروی کاملا جدیدی در منطقه است. این انقلاب اسلامی به وضوح چیزی است که مردم دیگر کشورهای منطقه دارند به آن نظاره می کنند. آن ها می بینند انقلاب دارد موفق می شود و در ذهن آن ها عقایدی فرو می کند که به همین کار دست بزنند و این تفکر را ایجاد می کنند که حکومتی از نوع اسلامی امکان پذیر و با دوام است، بنابراین شاید برای اولین بار در کشورهایی مانند عربستان سعودی و کشورهای دیگر خلیج فارس مردم به این فکرند که نوع حکومت آن ها بهترین نیست

آن ها می گویند مردم در ایران حکومت اسلامی دارند و ما مسلمانیم و شاید حکومتی مانند ایران برای ما هم مناسب باشد.

چون این گونه عقاید دارد پخش می شود، دولت های این کشورها در حال نگاه کردن به اعمال خودند و فکر می کنند شاید بهتر است این عمل را به جای آن عمل انجام دهند تا قابل قبول تر باشد. انقلاب اسلامی بر تمامی منطقه تاثیر داشته است.